Eyyubîler Devleti (1171-1252)
Tarihte
Türkler'in kurdukları hanedanlardan birisi de Eyyübîler'dir. Hanedân'ın
kurucusu Selâhaddin'in babasının adından dolayı tarihte Eyyübîler
olarak bilinen bu Türk devleti, günümüzde bölgede sun'î olarak
yaratılmak istenen bir millete, olmayan tarihinin yerine ikâme edilmeye
çalışılmaktadır. Bunun başlıca sebebi Eyyüb'un babası Şadî'den önceki
ailenin soyunun, tespit edilememiş olmasıdır.
Bu sebeple bazı
tarihçiler, Selâhaddin'in hemen ölümünden sonra (1193), bu hanedanı
Araplaştırmaya uğraşan devrin Arap asıllı tarihçilerinin etkisinde
kalarak, Selahaddin Eyyübî'nin menşeini Araplaştırmaya çalışmışlardır.
Diğer yandan özellikle bölücü unsurlar ve bunların ideologları da,
kendilerine yeni millî tarih yaratmak gayesiyle, bu hanedanın Türk'ten
ayrı başka bir millete ait olduğunu iddia etmektedirler.
Tarihî
gerçeklere baktığımızda, bu iddiaların hiçbir geçerli tarafının
olmadığını görürüz. Devletin kurulduğu coğrafî bölge Mısır ve
çevresidir. Halkın büyük çoğunluğu Arap olmakla beraber, ordu ve idareci
zümre Türk çoğunluğun kontrolündedir. Aynı bölgede daha önce Tolunoğlu
Ahmed kendi hanedanını kurmuş (875) ve bu hanedan 905 yılına kadar devam
etmişti.
Daha sonra, yine başka bir Türk komutanı Toğaçoğlu Muhammed
Ebu Bekir, tarihte İhşidî adıyla anılan hanedanı kurmuş ve bu hanedan
(935-969) yılları arasında bölgeye hakim olmuştur. Her iki Türk
hanedanı, Abbasî halifeliğinin bir politikası olarak Türk komutanları
ile Türk askerlerine, orduda büyük yer vermelerinin sonucunda doğmuştur.
İhşidîler'i 969 yılında yıkan Şiî Fatımî devletine de Selahaddin
Eyyübî, Musul Atabek'i Nureddin Mahmud Zengî'nin bir Türk komutanı
olarak Mısır'a gelmiş ve son vermiştir (1171).
Bağlı bulunduğu
Nureddin Mahmud'un ölümüne kadar (1174), Nureddin Mahmud'un bir valisi
olarak hareket eden Selahaddin bilâhare istiklâlini ilân etmiştir.
Eyyübî Türk devletine son veren ve yerine Türk Memlük devletini kuran
İzzeddin Aybeg de, Mısır'daki Türk ordusu komutanlarından birisidir. Bu
tarihî gerçekler, halkın çoğunluğunun Arap olmasına karşılık, ordunun ve
hanedanın Türkler'de kaldığını, açıkça göstermektedir.
Eyyübî
hanedânı üyelerinin büyük çoğunluğunun adları, en eski Türk adlarıdır.
Selahaddin'in ağabeyinin adı Turanşah'tır. Kardeşlerinin adları ise,
Tuğtekin ve Böri'dir. Selâhaddin'in dayısının adı, Şihabeddin Mahmut b.
Tüküş idi. Selahaddin'in annesi ise özbeöz Türk'tür. Gene Selâhaddin'in
hanımlarından birisi olan Unar Bey kızı İsmetüddin Amine Türk'tür. İki
eniştesi de Türk'tür. Bunlardan birisi, Unaroğlu Sadeddin Mesut; diğeri
ise Muzafferüddin Gökbörü idi.
Eyyübî hanedanının bir Türk hanedanı
olduğunun en açık delillerinden birisi de, devrin şairlerinden İbn
Senâül-mülk'ün, Haleb'in Selâhaddin tarafından alınmasından sonra
yazdığı medhiyesidir. Bu medhiyenin bir beyitinde, şair şöyle
demektedir: "Arap milleti, Türkler'in devletiyle yüceldi. Ehl-i Salip
(Haçlı) davası, Eyyüb'un oğlu tarafından perişan edildi."
Eyyübî
hanedânının devlet teşkilatı, Karahanlı ve Gazneli Türk devletlerinde
başlayan ve Selçuklular'la gelişen teşkilatın aynıdır. Sultan, Divan,
Meşveret yani Kurultay, Üstâzüddâr (saray idaresi, şarapdarlık,
çeşnigîrlik gibi görevleri yürüten kişi), Hâcîblik, Silâhdârlık,
Emîrahurluk, Davâdârlık, el-mükebbis, taşdarlık, çavuşluk gibi saray
teşkilâtı, Türk-İslâm devletlerinin bir devamıdır. Adliye işlerine bakan
kazaskerlik müessesesi bilindiği üzere Osmanlılar'da devam edecektir.
Eyyübî
ordusunun temelini ve büyük çoğunluğunu Tavâşî adı verilen Türk
memlükları teşkil etmekte idi. Bu Türk ordusu, bağlı bulundukları
komutanların adlarına göre el-Nuriyye, el-Esediyye, el-Necmiyye,
el-Salâhiyye gibi adlarla adlanırlardı. Selâhaddin devrindeki bu Türk
Memlüklu ordusu komutanları arasında Bahaeddin Karaküş, Şerefeddin
Karakuş el-Takavî, İzzettin Cavlı, Şarimüddin Kutluaba, Hüsameddin
Sungur el-Halâtî gibi Türkler bulunmakta idiler.
Hakimiyet
alâmetlerinden birisi de, bilindiği üzere bayraktır. Eyyübîler'in
bayrağı sarı renkte idi. Amblemi de kartaldı. Eyyübî hanedânı Türk
geleneklerine uyarak, açık sarı rengi kendi hakimiyet rengi olarak kabul
etmişti. Ayrıca bayrağına, bir Türk amblemi olarak kartalı koymuştu.
Kartal, Eyyübîler'den başka Selçuklular'ın, Artuklular'ın da devlet
sembolü olmuştur.
Türk hakimiyet sembollerinden birisi de mehter'dir.
Eyyübî sarayında da Türk geleneklerine göre yer alan mehter, nevbet
vurur ve büyük saygı görürdü. Hatta Selâhaddin, gözde cariyelerinden
birisini, sarayın yüksek memurlarından birisi olan mehterbaşı ile
evlendirerek, bu kuruluşa verdiği değeri göstermişti.
Selâhaddin'in
hayatta bulunduğu sürede, büyük bir Türk-İslâm devleti özelliğini
gösteren Eyyübî hanedânı, Selâhaddin'in ölümünden sonra, oğulları ve
kardeşleri arasında paylaşılmıştır. Mısır'daki son Eyyübî hükümdârı
Turanşah, Türk Memlük komutanlarından Aybeg tarafından ortadan
kaldırılmıştı (1250).
Tarihte
Türkler'in kurdukları hanedanlardan birisi de Eyyübîler'dir. Hanedân'ın
kurucusu Selâhaddin'in babasının adından dolayı tarihte Eyyübîler
olarak bilinen bu Türk devleti, günümüzde bölgede sun'î olarak
yaratılmak istenen bir millete, olmayan tarihinin yerine ikâme edilmeye
çalışılmaktadır. Bunun başlıca sebebi Eyyüb'un babası Şadî'den önceki
ailenin soyunun, tespit edilememiş olmasıdır.
Bu sebeple bazı
tarihçiler, Selâhaddin'in hemen ölümünden sonra (1193), bu hanedanı
Araplaştırmaya uğraşan devrin Arap asıllı tarihçilerinin etkisinde
kalarak, Selahaddin Eyyübî'nin menşeini Araplaştırmaya çalışmışlardır.
Diğer yandan özellikle bölücü unsurlar ve bunların ideologları da,
kendilerine yeni millî tarih yaratmak gayesiyle, bu hanedanın Türk'ten
ayrı başka bir millete ait olduğunu iddia etmektedirler.
Tarihî
gerçeklere baktığımızda, bu iddiaların hiçbir geçerli tarafının
olmadığını görürüz. Devletin kurulduğu coğrafî bölge Mısır ve
çevresidir. Halkın büyük çoğunluğu Arap olmakla beraber, ordu ve idareci
zümre Türk çoğunluğun kontrolündedir. Aynı bölgede daha önce Tolunoğlu
Ahmed kendi hanedanını kurmuş (875) ve bu hanedan 905 yılına kadar devam
etmişti.
Daha sonra, yine başka bir Türk komutanı Toğaçoğlu Muhammed
Ebu Bekir, tarihte İhşidî adıyla anılan hanedanı kurmuş ve bu hanedan
(935-969) yılları arasında bölgeye hakim olmuştur. Her iki Türk
hanedanı, Abbasî halifeliğinin bir politikası olarak Türk komutanları
ile Türk askerlerine, orduda büyük yer vermelerinin sonucunda doğmuştur.
İhşidîler'i 969 yılında yıkan Şiî Fatımî devletine de Selahaddin
Eyyübî, Musul Atabek'i Nureddin Mahmud Zengî'nin bir Türk komutanı
olarak Mısır'a gelmiş ve son vermiştir (1171).
Bağlı bulunduğu
Nureddin Mahmud'un ölümüne kadar (1174), Nureddin Mahmud'un bir valisi
olarak hareket eden Selahaddin bilâhare istiklâlini ilân etmiştir.
Eyyübî Türk devletine son veren ve yerine Türk Memlük devletini kuran
İzzeddin Aybeg de, Mısır'daki Türk ordusu komutanlarından birisidir. Bu
tarihî gerçekler, halkın çoğunluğunun Arap olmasına karşılık, ordunun ve
hanedanın Türkler'de kaldığını, açıkça göstermektedir.
Eyyübî
hanedânı üyelerinin büyük çoğunluğunun adları, en eski Türk adlarıdır.
Selahaddin'in ağabeyinin adı Turanşah'tır. Kardeşlerinin adları ise,
Tuğtekin ve Böri'dir. Selâhaddin'in dayısının adı, Şihabeddin Mahmut b.
Tüküş idi. Selahaddin'in annesi ise özbeöz Türk'tür. Gene Selâhaddin'in
hanımlarından birisi olan Unar Bey kızı İsmetüddin Amine Türk'tür. İki
eniştesi de Türk'tür. Bunlardan birisi, Unaroğlu Sadeddin Mesut; diğeri
ise Muzafferüddin Gökbörü idi.
Eyyübî hanedanının bir Türk hanedanı
olduğunun en açık delillerinden birisi de, devrin şairlerinden İbn
Senâül-mülk'ün, Haleb'in Selâhaddin tarafından alınmasından sonra
yazdığı medhiyesidir. Bu medhiyenin bir beyitinde, şair şöyle
demektedir: "Arap milleti, Türkler'in devletiyle yüceldi. Ehl-i Salip
(Haçlı) davası, Eyyüb'un oğlu tarafından perişan edildi."
Eyyübî
hanedânının devlet teşkilatı, Karahanlı ve Gazneli Türk devletlerinde
başlayan ve Selçuklular'la gelişen teşkilatın aynıdır. Sultan, Divan,
Meşveret yani Kurultay, Üstâzüddâr (saray idaresi, şarapdarlık,
çeşnigîrlik gibi görevleri yürüten kişi), Hâcîblik, Silâhdârlık,
Emîrahurluk, Davâdârlık, el-mükebbis, taşdarlık, çavuşluk gibi saray
teşkilâtı, Türk-İslâm devletlerinin bir devamıdır. Adliye işlerine bakan
kazaskerlik müessesesi bilindiği üzere Osmanlılar'da devam edecektir.
Eyyübî
ordusunun temelini ve büyük çoğunluğunu Tavâşî adı verilen Türk
memlükları teşkil etmekte idi. Bu Türk ordusu, bağlı bulundukları
komutanların adlarına göre el-Nuriyye, el-Esediyye, el-Necmiyye,
el-Salâhiyye gibi adlarla adlanırlardı. Selâhaddin devrindeki bu Türk
Memlüklu ordusu komutanları arasında Bahaeddin Karaküş, Şerefeddin
Karakuş el-Takavî, İzzettin Cavlı, Şarimüddin Kutluaba, Hüsameddin
Sungur el-Halâtî gibi Türkler bulunmakta idiler.
Hakimiyet
alâmetlerinden birisi de, bilindiği üzere bayraktır. Eyyübîler'in
bayrağı sarı renkte idi. Amblemi de kartaldı. Eyyübî hanedânı Türk
geleneklerine uyarak, açık sarı rengi kendi hakimiyet rengi olarak kabul
etmişti. Ayrıca bayrağına, bir Türk amblemi olarak kartalı koymuştu.
Kartal, Eyyübîler'den başka Selçuklular'ın, Artuklular'ın da devlet
sembolü olmuştur.
Türk hakimiyet sembollerinden birisi de mehter'dir.
Eyyübî sarayında da Türk geleneklerine göre yer alan mehter, nevbet
vurur ve büyük saygı görürdü. Hatta Selâhaddin, gözde cariyelerinden
birisini, sarayın yüksek memurlarından birisi olan mehterbaşı ile
evlendirerek, bu kuruluşa verdiği değeri göstermişti.
Selâhaddin'in
hayatta bulunduğu sürede, büyük bir Türk-İslâm devleti özelliğini
gösteren Eyyübî hanedânı, Selâhaddin'in ölümünden sonra, oğulları ve
kardeşleri arasında paylaşılmıştır. Mısır'daki son Eyyübî hükümdârı
Turanşah, Türk Memlük komutanlarından Aybeg tarafından ortadan
kaldırılmıştı (1250).
Ptsi Mart 19, 2012 3:09 am tarafından KaRaKuLe
» 18 Mart 1915 Çanakkale Deniz Zaferi Kutlu Olsun!
C.tesi Mart 17, 2012 11:33 am tarafından KaRaKuLe
» 8 Mart Dünya Kadınlar Günü Kutlu Olsun! (2012)
Perş. Mart 08, 2012 3:47 pm tarafından KaRaKuLe
» En Güncel 2012 Dns Ayarları ve Sunucu IP Numaraları
Ptsi Mart 05, 2012 7:57 pm tarafından KaRaKuLe
» Dünyanın En Yaşlı İnsanı Osmanlı Doğumlu
C.tesi Şub. 25, 2012 12:50 pm tarafından KaRaKuLe
» Revolver | Full Film | 2005 |
C.tesi Şub. 25, 2012 12:44 pm tarafından KaRaKuLe
» Kemal Sunal - Koyden Indim Sehire 1974 ( Full Tek Parça )
C.tesi Şub. 25, 2012 12:43 pm tarafından KaRaKuLe
» Hababam Sinifi Uyaniyor 1976 ( Full Tek Parça )
C.tesi Şub. 25, 2012 12:42 pm tarafından KaRaKuLe
» Cem Yılmaz - Yahşi Batı HQ (Full Film)
C.tesi Şub. 25, 2012 12:41 pm tarafından KaRaKuLe